Giải pháp quản lý thông tin nghiên cứu khoa học trong thư viện

Hiện nay, do nhu cầu phát triển của khoa học – công nghệ, nâng cao chất lượng dạy và học ở các trung tâm, các trường đại học. Việc làm nghiên cứu không còn là thuật ngữ mới mẻ. Một nhà nghiên cứu, một giảng viên hay một sinh viên có thể làm nhiều nghiên cứu khác nhau trong suốt cuộc đời. Vậy làm cách nào để có thể quản lý các bài nghiên cứu, quản lý các thông tin đến nghiên cứu khoa học? Bài viết sẽ đề cập đến phần mềm quản lý thông tin nghiên cứu khoa học?

I, Nghiên cứu khoa học là gì?

Nghiên cứu khoa học (scientific research) là việc điều tra, tìm hiểu, quan sát, thu thập thông tin về một sự vật, hiện tượng nào đó rồi có thể khám phá ra những thông tin mới nhằm nâng cao sự hiểu biết của con người về các sự vật, hiện tượng đó. Kết quả của một quá trình nghiên cứu này có thể là một phát hiện về  mặt bản chất, một quy luật chung của sự vật, sự việc, hiện tượng (thuộc về nghiên cứu cơ bản); sự phát triển nhận thức khoa học về thế giới …(là nghiên cứu ứng dụng).

II, Thực trạng quản lý thông tin nghiên cứu khoa học trong thư viện

Các nghiên cứu khoa học xuất hiện ở nhiều các lĩnh vực khác nhau như: Khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, công nghệ… Đặc biệt các bài nghiên cứu đi trước là một nguồn tài liệu tham khảo giúp những người đi sau có thể sử dụng. Tuy nhiên, lượng bài nghiên cứu trong các thư viện ngày càng nhiều dẫn đến tình trạng chưa khai thác được hết tiềm năng của các nghiên cứu. 

Tình trạng phổ biến nhất của các thư viện khi quản lý các thông tin nghiên cứu khoa học của nhà nghiên cứu như: Thông tin cá nhân, các thông tin về hoạt động nghiên cứu, báo cáo về lượng người sử dụng các bài nghiên cứu của một tác giả cụ thể chưa được khai thác và còn gặp nhiều bất cập. Tài liệu nhiều khiến cán bộ khó quản lý và khai thác.

III, Giải pháp quản lý thông tin nghiên cứu khoa học tại thư viện 

Trên thị trường hiện nay có đa dạng các phần mềm quản lý tài liệu số, tài liệu truyền thống. Tuy nhiên, phần mềm chuyên quản lý thông tin nghiên cứu khoa học lại chưa nhiều.

Chúng tôi xin giới thiệu tới bạn phần mềm quản lý thông tin nghiên cứu khoa học (RIMS – Research Information Management Systems) giúp lưu trữ dữ liệu nhà nghiên cứu, thông tin nhà nghiên cứu và những thông tin liên quan đến hoạt động nghiên cứu của từng tác giả như: Quản lý kết quả nghiên cứu theo bộ phận chức năng, quản lý theo các chương trình tài trợ nghiên cứu, quản lý giải thưởng nghiên cứu khoa học, quản lý tài liệu theo tiến trình nghiên cứu. Đặc biệt, phần mềm có khả năng thống kê lượt trích dẫn từ các nguồn uy tín trên thế giới như: Scopus, Web of Science…

Đây sẽ là phần mềm giúp thư viện của bạn tối ưu trong việc quản lý các thông tin liên quan đến nghiên cứu khoa học. 

III. Tính năng nổi bật của phần mềm quản lý thông tin nghiên cứu khoa học 

3.1. Quản lý hồ sơ nhà nghiên cứu

Phần mềm quản lý thông tin nghiên cứu khoa học cung cấp các tính năng quản lý hồ sơ khoa học, quản lý các nghiên cứu khoa học của từng cán bộ, giảng viên,.. trong cơ quan, đơn vị. 

Trong hồ sơ nhà nghiên cứu cung cấp đầy đủ các thông tin như: thông tin khai sinh, thông tin về đơn vị công tác, thông tin về quá trình công tác của từng cán bộ. Các bài viết, các bài nghiên cứu khoa học các nhà nghiên cứu thực hiện qua từng giai đoạn, thực hiện ở cơ quan nào,…

Toàn bộ các thông tin về hoạt động nghiên cứu, các bài viết… sẽ được lưu theo hồ sơ cá nhân.Tác giả hoàn toàn có quyền lựa chọn các bài nghiên cứu nào sẽ được hiển thị cho người dùng. Ngoài ra, RIMS cung cấp các tính năng cho phép chỉnh sửa hồ sơ của mình. Ví dụ: nếu tác giả nhìn thấy một tài liệu của mình mà đứng dưới tên của một người khác thì có quyền yêu cầu chỉnh sửa thông tin chính xác.

3.2. Quản lý mạng lưới hợp tác nghiên cứu

Phần mềm sẽ tự động tập hợp các thông tin khác nhau của một bài nghiên cứu như: đồng các tài liệu đồng tác giả, đồng khảo sát dự án, đồng quan tâm… để đưa ra dưới dạng mô hình hóa cho người dùng nhìn thấy được xu hướng nghiên cứu, và hợp tác của từng nghiên cứu viên.

3.3. Thống kê lượt trích dẫn, trắc lượng thư mục của từng tác giả 

Tất cả các tài liệu, kết quả nghiên cứu mà được lưu trữ trong hồ sơ của các tác giả được phần mềm thu thập các thông tin về số lượng trích dẫn tài liệu từ các nguồn như: Scopus, Web of Science, Pubmed, Almetrics… Người dùng có thể xem các thông tin về lượt trích dẫn của các tài liệu để đánh giá được chất lượng của từng bài nghiên cứu…

Ngoài ra, phần mềm cho phép xem tổng lượt trích dẫn của một tác giả và xem lượt trích dẫn và lượt xem theo từng tài liệu. 

3.4. Quản lý ngân sách khoa học

Việc quản lý ngân sách khoa học là một trong những yếu tố nổi bật của phần mềm quản lý thông tin nghiên cứu khoa học. 

RIMS quản lý kinh phí nghiên cứu khoa học của các cơ quan, đơn vị. Thông tin về các quỹ nghiên cứu khoa học sẽ được liên kết tới từng đơn vị, từng cá nhân. Các ngân sách khoa học có thể được tra cứu lại theo từng chi phí đầu vào, số lượng dự án đã tài trợ và dự án đầu ra.

3.5. Hỗ trợ module hiển thị dữ liệu nghiên cứu CKAN

Phần mềm quản lý thông tin nghiên cứu khoa học cho phép hiển thị trực tiếp các kết quả khảo sát được lưu dưới dạng bảng tính, dataset, bạn đọc có thể xem tương tác dữ liệu, vẽ biểu đồ… giúp cán bộ dễ nhìn và có thể đánh giá hiệu quả cũng như nhu cầu của bạn đọc về các nghiên cứu khoa học. 

Phần mềm quản lý thông tin nghiên cứu khoa học RIMS là giải pháp tối ưu cho các thư viện chuyên ngành, thư viện trường đại học giúp quản lý một lượng lớn tài liệu về nghiên cứu khoa học, các luận văn, luận án giúp khai thác tối đa hiệu quả và quản lý các công trình nghiên cứu khoa học.