Hội thảo: Nguồn nhân lực cho công nghệ thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia
Vào ngày 20/10/2023, tại trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU-USSH) đã tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề Nguồn nhân lực cho công nghiệp thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia.
Tham dự hội thảo về phía trường ĐHKHXH&NV có PGS.TS Đào Thanh Trường, Phó Hiệu trưởng, lãnh đạo phòng Quản lí NCKH, CT&CTHSSV, Khoa Thông tin – Thư viện, cùng đông đảo cán bộ, giảng viên, nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên trong trường.
Hội thảo thu hút nhiều chuyên gia đến từ các trường đại học trên thế giới: ĐH Sungkyunkwan Hàn Quốc, ĐH Công nghệ thông tin Tashkent Uzbekistan, ĐH Hacettepe Thổ Nhì Kỳ, và các trường ĐH, viện nghiên cứu, thư viện trong nước; cùng đại diện của nhiều doanh nghiệp, cơ quan tuyển dụng trong lĩnh vực thông tin – thư viện, quản trị thông tin, công nghệ trong đó có IDT Vietnam. Hội thảo được tổ chức hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Đào Thanh Trường nhấn mạnh: Trong công cuộc chuyển đổi số, ngành công nghiệp thông tin trở thành một trong những ngành quan trọng có tác động đến các lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội. Với lĩnh vực giáo dục, chuyển đổi số thực sự mang lại rất nhiều lợi ích cho mọi mặt của hoạt động đào tạo: từ việc điều hành, quản lý, đổi mới nội dung các CTĐT, hình thức đào tạo đến phương pháp giảng dạy, học tập,… từ đó tác động lớn đến chất lượng đào tạo.
(Toàn cảnh buổi hội thảo – Nguồn: USSH MEDIA)
Chủ đề Nguồn nhân lực cho công nghiệp thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia là nền móng lý luận và thực tiễn cao giúp các đơn vị đào tạo nhìn nhận và đánh giá về chất lượng nguồn nhân lực ngành thông tin – thư viện và quản trị thông tin tại Việt Nam giúp nhận diện xu hướng đào tạo nhân lực của ngành trên thế giới.
Trên cơ sở của hội thảo cũng là cơ hội giúp các đơn vị đào tạo nắm bắt xu thế và cập nhật chương trình nhằm đáp ứng nhu cầu tốt nhất cho nguồn nhân lực thực tế. Tại hội thảo cũng là cơ hội để các đơn vị sử dụng lao động đề xuất, tư vấn và đưa ra yêu cầu về nguồn nhân lực trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay.
Với tham luận, Quản lí nguồn nhân lực: tuyển dụng, bố trí vị trí công việc đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin, tại hội thảo GS Sam Gyun Oh đến từ Trường đại học Sungkyunkwan đã có những phân tích rất sâu sắc: thông tin là gì, công nghệ thông tin, sử dụng thông tin thế nào? Trong đó nhấn mạnh: Tất cả các hình thức thông tin thúc đẩy tiến bộ trong khoa học, kinh doanh, giáo dục và văn hoá; trong tương lai, những người làm việc quản trị thông tin nói chung, không chỉ dừng lại ở cán bộ thư viện, sẽ đóng vai trò then chốt trong nhiều lĩnh vực, quyết định rất lớn đến sự phát triển của một tổ chức, doanh nghiệp. “Khi nói đến thông tin, quản trị thông tin chúng ta hay nghĩ đến những công việc truyền thống liên quan đến thư viện, lưu trữ thông tin. Nhưng trên thực tế, người được đào tạo ngành công nghệ thông tin lại có thể phát triển ở một số lĩnh vực hết sức mới mẻ: chăm sóc sức khỏe”.
GS Marat Rakhmatullaev đến từ ĐH Công nghệ thông tin Tashkent Uzbekistan với chủ đề “Yêu cầu về nhân lực lĩnh vực dịch vụ thông tin trong chuyển số giáo dục” đã khẳng định: chuyển đổi số trong giáo dục tức là cập nhật theo kịp được những tiến bộ khoa học công nghệ trên thế giới, giáo dục đại học phải có tính kiến tạo, tạo ra nhiều sản phẩm tốt, năng lực cần có của người học sau khi tốt nghiệp, đáp ứng yêu cầu công việc thị trường lao động hiện nay – giáo dục bởi xã hội, phục vụ xã hội; phải làm sao trang bị cho sinh viên năng lực học tập suốt đời
Từ mô hình thư viện công cộng rất thành công ở Thổ Nhĩ Kỳ, tham luận của GS Bulent Yilmaz đã đưa ra gợi ý hữu ích: Chỉ ba năm sau khi ra trường, các kiến thức được đào tạo trong trường đại học sẽ bị lỗi thời đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, công nghệ thay đổi từng ngày. Vì vậy việc đào tạo cần phải tiến hành thường xuyên, thúc đẩy nhu cầu tự học của chính những cán bộ quản lí thư viện thông qua qua nhiều hình thức đa dạng, trực tiếp, trực tuyến, đào tạo từ xa, ngắn hạn. Thư viện cần phải thúc đẩy mối tương tác giữa người dùng và nguồn dữ liệu thông tin.
Cần thường xuyên tổ chức các hội thảo để các thư viện cùng trao đổi những kinh nghiệm, chia sẻ những nghiên cứu mới về quản trị thông tin, truyền thông, thư viện di động, thư viện thiếu nhi,…
Thông qua khảo sát trường hợp Thư viện Quốc gia Việt Nam báo cáo của Tác giả Nguyễn Thị Kim Dung đã chỉ ra: cơ bản cán bộ thư viện có chuyên môn nghiệp vụ, phục vụ tốt công việc, đáp ứng cơ bản yêu cầu của độc giả. Tuy nhiên, để bắt kịp xu thế chuyển đổi số đang diễn ra rất nhanh chóng, cần phải tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực công nghệ thông tin, trình độ ngoại ngữ, các kĩ năng mềm khác cho đội ngũ cán bộ thư viện.
Dựa trên những số liệu nghiên cứu thực tế, báo cáo đã chỉ ra rặng: Năng lực số có vai trò lớn giúp cán bộ thư viện có thể phát triển nghề nghiệp trong tương lai, đặc biệt kĩ năng then chốt như sử dụng phần mềm quản lí thư viện, khai thác cơ sở dữ liệu, tìm kiếm và đánh giá thông tin trực tuyến.
Một số đơn vị tuyển dụng cũng nhấn mạnh nhu cầu lớn về nguồn nhân lực được đào tạo bài bản về ngành quản trị thông tin. Tuy nhiên, thực tế hiện nay nhiều sinh viên ra trường dù có kiến thức chuyên sâu về ngành nhưng khả năng ứng dụng vào thực tế công việc chưa cao, thiếu nhiều kỹ năng cần thiết, đặc biệt là ngoại ngữ. Vì vậy, từ góc độ đơn vị sử dụng lao động, nhiều đại diện doanh nghiệp tại Việt nam mong muốn cơ sở đào tạo có những điều chỉnh trong nội dung chương trình đào tạo, tăng thời gian thực hành và bồi dưỡng kỹ năng mềm cho sinh viên.
Kết luận Hội thảo, TS Nguyễn Thị Kim Dung – Phó trưởng Khoa Thông tin – Thư viện, Trường ĐHKHXH&NV một lần nữa nhấn mạnh: Chủ đề của hội thảo đã thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà khoa học trong và ngoài nước với 20 bài tham luận, 06 tham luận trình bày trực tiếp tại hội thảo và nhiều ý kiến bình luận rất sôi nổi. Các báo cáo đều thể hiện sự nghiêm túc trong nghiên cứu, có chất lượng, đi đúng và trúng vào trọng tâm nội dung.
Các báo cáo và ý kiến trao đổi tại hội thảo đều đánh giá: Chất lượng nguồn nhân lực trong ngành quản trị thông tin và thông tin – thư viện tại Việt Nam đang có sự cải thiện. Tuy nhiên, sự cải thiện này vẫn còn một khoảng cách đáng kể về năng lực của nguồn nhân lực trước yêu cầu chuyển đổi số hiện nay.
Ngành quản trị thông tin và thông tin – thư viện đang chuyển đổi nhanh chóng với xu hướng tích hợp công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, và phân tích dữ liệu. Các cơ sở đào tạo và các tổ chức liên quan đã nhận thức được tầm quan trọng, nắm bắt xu thế và cập nhật chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu thực tế. Việc hợp tác chặt chẽ giữa các đơn vị đào tạo và các đơn vị sử dụng lao động sẽ giúp nắm bắt tốt hơn nhu cầu và cơ hội trong thị trường lao động.
Hội thảo đã gợi mở những hướng nghiên cứu mới thú vị cũng như đề xuất hữu ích cho đơn vị đào tạo trong việc đổi mới các chương trình đào tạo ngành thông tin thư viện, quản lý thông tin để đáp ứng tốt hơn nhu cầu về nguồn nhân lực công nghiệp thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia.
